Het welbevinden en de schoolmotivatie van leerlingen in het voortgezet (speciaal) onderwijs staat onder druk. In twee online Learn & Share sessies spraken ruim 400 onderwijsprofessionals in meer dan 40 gesprekken met elkaar over het veranderde gedrag van leerlingen na de coronacrisis. Wat zien docenten bij hun leerlingen en welke oplossingen hebben zij in het klaslokaal beproefd? En: hoe zorg je dat je als docent zelf overeind blijft? We delen deze ervaringen en tips ter inspiratie voor onderwijsprofessionals in het mbo en hoger onderwijs.
Niet alleen de vraag ‘hoe krijgen we leerlingen weer ‘aan’?’, maar ook ‘hoe blijf je als docent staan?’ kwamen tijdens de sessies veelvuldig aan de orde. De gespreksverslagen zijn geanalyseerd en de resultaten delen we hieronder.
Hoe krijgen we leerlingen weer ‘aan’?
Gesignaleerde problemen
- Gedrag: onverschilligheid, brutaliteit, verlies van normen en waarden, vechtpartijen.
- Klassenklimaat: gebrek aan hechte klassencultuur, beperkte verbondenheid.
- Sociaal-emotionele vaardigheden: sociale omgang verstoord, zoekend naar identiteit, invloed van sociale media.
- Ouderbetrokkenheid: overbescherming van ouders, ouders houden kinderen van school, te weinig coaching ouderbetrokkenheid.
- Mentaal welbevinden: moeheid, ongemotiveerd, beperkte concentratie, angststoornissen, stress.
- Leerklimaat: laag werktempo, veel individuele aandacht nodig, ongepast gebruik mobieltjes, structuur mist.
Genoemde oplossingen
- Terug naar de basis | ‘hoe gedraag je je in de klas’? Stoplichtsysteem. Verwachtingen op bord zetten. Telefoontas in het lokaal.
- Aandacht voor sport en bewegen | Bespreek het belang van lichamelijke activiteiten. Bewegend leren.
- Sociale vaardigheden | Burgerschapslessen. Groepsactiviteiten ondernemen. Woorden geven aan leerproces. Focus op contact in plaats van alleen op inhoud.
- Aandacht voor individu | Investeer in persoonlijke aandacht. Heb aandacht voor het welzijn van jongeren. Creëer binding tussen leerling en docent. Trainingen voor mentoren om beter contact te maken met leerlingen.
- Leerling participatie | Leerlingen laten meedenken over lessen. Gezien en gehoord voelen. Start de les bij de deur om leerlingen welkom te heten.
- Aandacht klassenklimaat | Werken aan groepsvorming. Check in en check out tijdens mentorles. Samenwerkingsopdrachten geven. Gebruik sociogrammen.
Hoe blijven docenten ‘staan’?
De onderwijsprofessionals in de webinars ervaren vaak onmacht om de problemen die zij zien bij leerlingen op te lossen. Wat eerder goed werkte in
de klas, werkt nu minder goed. Dit vergt veel energie en kan leiden tot een hogere werkdruk. Wat hebben docenten nodig om overeind te blijven?
Tips van en voor docenten
- Mentale gezondheid | Mindfulness trainingen en sportactiviteiten.
- Werksituatie | Onderlinge coaching en oog voor elkaar.
- Onderwijs | Experimenteren met lesindeling (langere lesuren, start met mentoruur.
- Download hier de infographic.
- Bekijk hier het webinar terug.
- Download hier de gespreksleidraad als hulpmiddel om het gesprek met bijvoorbeeld collega’s te starten.