Het is belangrijk dat studenten zich onderdeel voelen van hun een leergemeenschap. Hierbij kan men de onderwijsinstelling met haar faculteiten en opleidingen zien als zo’n leergemeenschap. In de coronatijd zagen we dat het onderwijs grotendeels online werd verzorgd en dat studenten na de coronapandemie minder vaak naar de instelling komen. Het risico hiervan dalende verbondenheid. Dit onderzoek kijkt vanuit het perspectief van de student naar het belang van “sense of community” en hoe dit in het onderwijs bijdraagt aan motivatie, mentaal welzijn en studiesucces.
Hoewel colleges weer op de onderwijsinstelling gegeven mogen worden, zien we dat er grote groepen studenten weg blijven. Hoe krijgen we ze weer terug op school? Uit het onderzoek blijkt dat er meerdere factoren zijn die hier een rol in spelen. Hierbij moeten we voornamelijk kijken naar de vraag: “Hoe organiseren we het onderwijs optimaal?”. We zien nu dat studenten niet altijd meer het nut inzien van het gaan naar de onderwijsinstelling. Het is een afweging geworden, ga ik vandaag wel of niet? Helaas is de afwezigheid van de student niet zonder gevolgen voor de studieprestaties.
Vier elementen voor studiesucces
Rutger laat zien dat er vier basiselementen zijn die van belang zijn voor studiesucces (student, onderwijs en docent). Door op deze vier basisbehoeftes in te spelen kan je het studiesucces van de studenten vergroten. De vier basisbehoeftes zijn:
- Betekenis geven aan wat je doet;
- Actieve betrokkenheid;
- Gezien worden;
- Sociale & academische integratie.
Oorzaken van afwezigheid studenten
Het probleem van de afwezigheid van studenten na de corona pandemie is op te delen in drie oorzaken: beperkt herstel van welzijn, beperkt herstel van verbondenheid en beperkte waarde van het onderwijs. Onderzoek laat zien dat het welzijn van studenten nog niet op het niveau is van voor corona. Studenten hebben meer last van depressieve en eenzame gevoelens en sociale activiteiten kosten meer inspanning. Het dalende welzijn heeft als gevolg dat studenten in een toenemend isolement raken.
Als tweede oorzaak benoemd Rutger de dalende verbondenheid. Hierbij zien we dat tijdens de coronatijd zowel de sociale als de academische binding is gedaald. Hoewel de sociale binding daalde, werd er wel veel gebruik gemaakt van de studie- en studentenverenigingen en zochten studenten elkaar thuis op. De academische binding blijft daarin achter en is lager dan de sociale binding. Dit is een van de verklarende factoren voor lege klassen. Rutger benoemt dat de rol van de docent hierbij belangrijk is en dat hoge docentbetrokkenheid leidt tot:
- Welzijn: minder burn-out, minder depressief, hogere algemene levenstevredenheid;
- Studiesucces: hogere cijfers en lagere intentie om te stoppen met de opleiding
- Engagement: meer het gevoel dat ze zich thuis voelen op de school, meer participatie, zowel binnen als buiten de studie, hogere bevlogenheid.
De derde oorzaak, de waarde van het onderwijs, vraagt om urgente herwaardering. Online en hybride onderwijs hebben pijnlijk blootgelegd dat kennisoverdracht prima online kan plaatsvinden en misschien soms beter werkt. Studenten hebben de flexibiliteit van het onderwijs ervaren en door andere omstandigheden, zoals thuis moeten blijven wonen, willen ze dit niet opgeven. De student moet men proberen naar de campus te laten komen door een stevige herwaardering toe te passen waarbij we werken naar een plek waar studenten graag komen om te leren en elkaar te ontmoeten.
Tip: Een overzicht van kennis uit wetenschappelijk onderzoek rondom welbevinden en welzijn, vind je op www.onderwijskennis.nl.