Corona-uitbraak leidt enkel bij specifieke groepen tot toename psychische klachten

Het percentage volwassenen met milde tot ernstige angst- en depressieve symptomen was tijdens de corona-uitbraak in maart 2020 even hoog als in november 2019 (circa 17%), vier maanden vóór de uitbraak. Dat geldt ook voor het percentage mensen met weinig of geen emotionele sociale steun vanuit de eigen omgeving. Echter, specifieke groepen zoals werkzoekenden en studenten hadden, anders dan in 2019, vaker ernstige angst- en depressieve symptomen dan werkenden.

Om seizoensinvloeden uit te sluiten zijn de patronen in de periode november 2018 – maart 2019 vergeleken met de periode november 2019 – maart 2020. Mensen met angst- en depressieve symptomen en longproblemen in november 2019 kampen in maart 2020 vaker met angst- en depressieve symptomen en longproblemen dan anderen. Echter, dit patroon zagen we ook in de periode november 2018 – maart 2019. Dat lag geheel anders voor werkzoekenden, studenten en degenen die voor het huishouden zorgen. Die hadden in maart 2020 significant vaker angst- en depressieve symptomen dan werkenden (respectievelijk 33%, 30% en 20%, versus 14.5%), en dat was niet het geval in maart 2019.

Ten opzichte van maart 2019, ervaren mensen in maart 2020 even veel of even weinig emotionele steun van anderen. Echter, mensen die voor het huishouden zorgen ervoeren, anders dan in maart 2019, vaker een gebrek aan emotionele steun dan werkenden (26% versus 18%). Dat geldt ook voor mensen met hartproblemen en diabetes: ook zij kampten in maart 2020, anders dan in maart 2019, iets vaker met een gebrek aan emotionele steun.

De resultaten zijn gebaseerd op een groot longitudinaal onderzoek onder circa 4000 willekeurige Nederlanders van 18 jaar en ouder, met metingen in november 2018, maart en november 2019, en maart 2020.

Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk

De resultaten wijken zeer sterk af van een soortgelijk onderzoek in de Verenigde Staten. De kans dat mensen zouden voldoen aan de criteria voor een angst- en/of depressieve stoornis in april-mei 2020 is in de VS meer dan verdrievoudigd ten opzichte van 2019. De resultaten wijken ook af van een soortgelijk onderzoek in het Verenigd Koninkrijk. Daar nam het percentage mensen met psychische klachten toe van 19% in 2018-2019 naar 27% in april 2020. De enorme verschillen ten opzichte van vooral de VS hebben mogelijk deels te maken met verschillen in het gevoerde beleid ten aanzien van de pandemie en verschillen in het sociale zekerheids- en gezondheidszorgstelsels.

Het onderzoek maakt deel uit van een omvangrijke meerjarige studie, onderdeel van het VICTIMS (Victims in Modern Society) project van het Fonds Slachtofferhulp en is net gepubliceerd in het gezaghebbende peer-reviewed wetenschappelijke tijdschrift Journal of Affective Disorders.

Specificaties

• Onderwijssector: hoger onderwijs
• Bron: Tilburg University | meer informatie over het onderzoek
• Initiatiefnemer: CentERdata, Fonds Slachtofferhulp, NIVEL en Tilburg University (NETHLAB)
• Auteurs: Van der Velden, P. G., Contino, C., Das, M., Loon, P. van., & Bosmans, M. (2020).