PhD Thesis – Promises, Challenges, Innovations

Stress bij jongeren, met name studenten, wordt steeds problematischer vanwege academische druk, financiële problemen, werk-studie-balans en conflicten. Wanneer stress de draagkracht overschrijdt, heeft dit negatieve gevolgen voor de mentale en fysieke gezondheid. Het is belangrijk studentengroepen te identificeren die kwetsbaar zijn voor stress. Hoewel stressmanagementinterventies beschikbaar zijn, is hun effect niet grondig onderzocht. Het proefschrift van Yaĝmur Amanvermez onderzoekt de relatie tussen internationale studenten en stressbronnen, synthetiseert bestaande stressmanagementinterventies en evalueert de haalbaarheid van online stressmanagementinterventies voor studenten met een hoog stressniveau.

Het proefschrift van Yaĝmur Amanvermez is gericht op het begrijpen en aanpakken van stress onder studenten en biedt een uitgebreide blik op de stressfactoren waarmee studenten in Nederland worden geconfronteerd. Daarnaast onderzocht Amanvermez de mogelijke interventies ten bate van stressmanagement.

Niet beperkt tot academische zorgen

Uit de onderzoeksgegevens blijkt dat 24 procent van het totaal aantal studenten hoge stressniveaus meldt. Onder internationale studenten ligt dat percentage met dertig procent fors hoger dan bij Nederlandse studenten (22 procent). Deze stress is niet beperkt tot academische zorgen. Het betreft verschillende facetten van het leven, zoals financiën, gezondheid, relaties en de gezondheid van dierbaren.

Een opvallende bevinding is dus de positie van internationale studenten. Terwijl alle studenten vatbaar zijn voor stress, ervaren internationale studenten bijkomende druk, aldus de onderzoeker. Zij moeten zich aanpassen aan een nieuw academisch systeem en een nieuwe culturele omgeving en moeten vaak ook een nieuwe taal leren. Dat alles bij elkaar kan hun stressniveaus aanzienlijk verhogen. Ook is er vaak grote afstand tot een sociaal ondersteuningsnetwerk, waardoor gevoelens van isolatie en eenzaamheid kunnen toenemen. Bovendien ervaren sommige internationale studenten discriminatie, wat verder kan bijdragen aan stress.

Internationale studenten ervaren ook significant meer financiële stress, blijkt uit het promotieonderzoek. Dit is een belangrijk inzicht voor universiteiten en beleidsmakers, omdat het benadrukt dat er specifieke ondersteuningsmechanismen nodig zijn voor deze groep studenten, aldus Amanverdez.

Waardevolle aanvulling

Er is een groeiende trend onder studenten om ‘mind-body interventies’ zoals yoga, mindfulness en meditatie te gebruiken als copingmechanisme. Dat wordt vaak gezien als een niet-stigmatiserend alternatief in vergelijking met traditionele geestelijke gezondheidszorg. Het wetenschappelijke bewijs dat de effectiviteit van deze populaire interventies onderbouwd is echter schaars, aldus Amanvermez. Er blijkt nogal vaak sprake te zijn van bias. Eerder onderzoek suggereert dat dergelijke interventies desondanks een waardevolle aanvulling kunnen zijn op traditionele stressmanagementtechnieken.

Universiteiten worden door de VU-promovendus aangemoedigd om proactief te zijn in het identificeren van stressbronnen onder hun studentenpopulatie. Daarbij kunnen regelmatige screenings nuttig zijn om deze bronnen te identificeren en interventies dienovereenkomstig aan te passen. Daarnaast wordt het belang van het aanbieden van stressmanagementinterventies, waaronder mind-body interventies, benadrukt. Het proefschrift van Amanvermez benadrukt het belang van een holistische benadering van studentenwelzijn. Zowel academische als niet-academische stressbronnen moeten daarbij worden erkend en aangepakt.

Over het proefschrift

• Hoofdstuk 1 biedt een overzicht van de belangrijkste concepten in het proefschrift, waaronder stress, coping en stressmanagementinterventies. Het benadrukt het groeiende probleem van stress bij jongeren, vooral studenten, en identificeert lacunes in de literatuur. Het doel en de belangrijkste doelstellingen van het proefschrift worden ook toegelicht.
• Hoofdstuk 2 onderzoekt de stressbronnen onder studenten aan twee Nederlandse universiteiten, met specifieke aandacht voor internationale studenten. Het onthult dat internationale studenten meer kans hebben op financiële stress en stress gerelateerd aan de gezondheid van hun dierbaren. Het benadrukt de behoefte aan op maat gemaakte interventies op basis van de specifieke behoeften van studenten.
• Hoofdstuk 3 presenteert de bevindingen van systematische reviews en meta-analyses van stressmanagementinterventies met de ondersteuning van zorgverleners voor zowel studenten met veel stress als niet-geselecteerde studenten. Het toont matige effecten van deze interventies op stress, depressie en angst. De behoefte aan meer gericht onderzoek op studenten met hoge stressniveaus wordt benadrukt.
• Hoofdstuk 4 rapporteert de resultaten van systematische reviews en meta-analyses van zelfgeleide stressmanagementinterventies voor zowel geselecteerde als niet-geselecteerde studenten. Het benadrukt de beperkte effecten van dergelijke interventies en de noodzaak van meer onderzoek, gezien hun potentieel om een breder publiek te bereiken.
• Hoofdstuk 5 beschrijft de bevindingen van een systematische review en meta-analyse van mind-body-interventies zoals yoga, meditatie en mindfulness bij universiteitsstudenten. Matige effecten op stress, depressie en angst worden gerapporteerd, met beperkte informatie over academische prestaties.
• Hoofdstuk 6 introduceert de begeleide internetinterventie voor stressbeheersing (Rel@x) en beschrijft het onderzoeksplan om de haalbaarheid en acceptatie van deze interventie te onderzoeken.
• Hoofdstuk 7 presenteert de kwantitatieve en kwalitatieve bevindingen van de studie over de haalbaarheid en acceptabiliteit van de Rel@x-interventie. Voorlopige resultaten wijzen op verbeteringen in waargenomen stress, depressie en kwaliteit van leven bij studenten die de interventie voltooiden. Er worden echter ook uitvalpercentages en verbeterpunten geïdentificeerd.
• Hoofdstuk 8 vat de overkoepelende bevindingen van het proefschrift samen en interpreteert deze binnen de bredere context van de literatuur. Het benoemt sterke punten, beperkingen en biedt suggesties voor toekomstig onderzoek en toepassingen in de geestelijke gezondheidszorg binnen het hoger onderwijs. Het sluit af met conclusies en aanbevelingen voor het verbeteren van de geestelijke gezondheid van studenten.

Het proefschrift en bijlagen zijn te downloaden via de Research portal van de VU